Początki osadnictwa żydowskiego na terenach Łodzi sięgają czasów Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W latach 1793-1808 liczba ludności żydowskiej zwiększyła się pięciokrotnie i wyniosła pięćdziesięciu ośmiu mieszkańców. Żydzi mieszkali na wsiach wokół Łodzi. W 1806 roku istniała już samodzielna gmina żydowska, a trzy lata później gmina wybudowała pierwszą drewnianą synagogę.
W 1811 roku założono pierwszy cmentarz żydowski. Praktycznie do roku 1850 władze rosyjskie ograniczały Żydom swobodę osiedlania się i nabywania nieruchomości, a także możliwością inwestowania. Dopiero w roku 1862 nadano w pełni prawa publiczne Żydom. Od tego momentu zajmowali się nie tylko handlem, ale i inwestowali pieniądze i energię w łódzki przemysł.
Do największych zakładów przemysłowych nie tylko Łodzi, ale całego Królestwa Polskiego, należały firmy: Izraela Poznańskiego, Szaji Rozenbaltta, Markusa Silbersztaeina, czy Maksymiliana Kohna.
W latach 1862-1914 Żydzi byli najszybciej rozwijającą się mniejszością narodową w Łodzi. Wybijającą się grupą wśród łódzkich Żydów byli artyści i twórcy kultury. Z Łodzi wywodzili się lub tu mieszkali i tworzyli jak: poeta Julian Tuwim, muzycy Artur Rubinstein i Aleksander Tansman, czy malarze i graficy: Artur Szyk, Samuel Hirszberg i Leopold Pilichowski.
Łódzkie synagogi i domy modlitw były wizytówką społeczności żydowskiej. Pierwszą z nich była drewniana synagoga z 1809 roku. Miała efektowną formę w stylu mauretańskim, nawiązującą do bliskowschodnich korzeni judaizmu. Istniała jeszcze synagoga Litwaków przy ul Wólczańskiej i synagoga przy ul. Zachodniej 56. Dodatkowo uzupełniało je setki mniejszych domów modlitwy. Niestety zostały one zniszczone, spalone i rozebrane w czasie II wojny światowej. Jedyną świątynią żydowską, która przetrwała jest mała stojąca na podwórzu przy ul. Rewolucji 1905 roku, synagoga Reichera.
Licząca 230 tys. członków społeczność żydowska Łodzi została praktycznie całkowicie zniszczona w czasie II wojny światowej. Łódzcy Żydzi byli bici, torturowani i mordowani. Synagogi zburzono, a majątek rozgrabiono. Ci, którzy przeżyli zostali zamknięci w getcie. Większość ludności getta zamordowano. Inni umarli z głodu, chorób i zimna. II wojnę światową przeżyła zaledwie garstka społeczności.
Stacja Radegast – to zabytkowy budynek kolejowy z 1941 r. W czasie II wojny światowej była związana z gettem. Początkowo obiekt pełnił funkcję punktu przeładunkowego. Od stycznia 1942 roku stacja stała się miejscem, z którego wywożono ludność żydowską do obozów zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem i Auschwitz-Birkenau.
Dziś budynek ten jest miejscem pamięci, elementem Pomnika Zagłady Litzmannstadt Getto, powstałym w 2004 r. oraz siedzibą oddziału Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.
Cmentarz żydowski w Łodzi – założony w 1892 roku, położony jest przy ul. Brackiej. Jest największą w Polsce pod względem powierzchni kirkutem i zajmuje ponad 39 ha. Szacuje się, że jest pochowane na nim ok. 160 tys. osób.
Synagoga Reicherów w Łodzi – jest jedyną zachowaną przedwojenną oraz jedną z dwóch czynnych synagog w Łodzi. Znajduje się ona przy ul. Rewolucji 1905 roku. Została zbudowana w latach 1895–1902. Synagoga przetrwała II wojnę światową tylko dlatego, że jej właściciel, Wolf Reicher sporządził fikcyjny akt sprzedaży swojemu niemieckiemu partnerowi w interesach, który nie pozwolił zburzyć synagogi i urządził w jej wnętrzach skład soli, co nie wzbudzało niemieckich podejrzeń.
