Jakiś czas temu dowiedzieliśmy się, że Stowarzyszenie „Historia Koluszek” organizuje cykl wycieczek rowerowych związanych z historią okolicy Koluszek. Pierwsza z nich miała się odbyć 7 sierpnia 2022. Warunkiem uczestnictwa było zapisanie się poprzez wysłanie wiadomości mailem na adres podany na stronie. I tutaj mała uwaga, fajnie by było gdyby przyszła informacja zwrotna o pozytywnym lub negatywnym zapisaniu (liczba uczestników była ograniczona). Na szczęście telefon do organizatora rozwiał nasze obawy.
Droga z Tomaszowa Mazowieckiego do Słotwin
Pogoda z rana w niedzielę nie rozpieszczała, dlatego zdecydowaliśmy się na podwózkę pociągiem. Oczywiście trzeba było się jeszcze spakować, wziąć jakiś prowiant na drogę. Wzięliśmy ze sobą mapy Wydawnictwa Compass, gdyż uważamy je za jedne z najlepszych. Choć szkoda, że nie obejmują wszystkich obszarów w Polsce (chodzi nam o mapy 1:50’000 do 1:100’000). Na miejscu byliśmy pół godziny przed czasem. Organizatorzy w między czasie zadbali o wpisanie uczestników na listę, rozdawali broszury dotyczące najbliższych wycieczek oraz wodę mineralną.
Wypadałoby jeszcze dodać, że planowana trasa to niecałe 20 km, poczynając w Słotwinach, a kończąc w Lisowicach. Tempo spokojne, tak by osoby z dziećmi nie miały problemu z przejazdem trasy. Co ciekawe organizatorzy byli przygotowani na 40 osób, a na starcie pojawiło się około 50 :).
Wycieczka po okolicy Koluszek
1 – Słotwiny
Ruszyliśmy kilkanaście minut po 10:00. Pierwszy postój był już po niecałym kilometrze przy starym cmentarzu ewangelickim. I tutaj mała niespodzianka, pomimo tego, że wielokrotnie przejeżdżaliśmy w okolicy to umknęło nam istnienie tego cmentarza. Dojście do niego jest wąskie pomiędzy dwoma działkami oznaczonymi na mapach OpenStreet jako 34 i 36 na ulicy Długiej.
Sama miejscowość powstała w 1798 roku i zasiedlało ją 20 kolonistów w tym 10 niemieckich. W 1921 roku we wsi było 31 domów zamieszkiwanych przez 281 osób w tym 144 wyznania ewangelickiego.
Po krótkim wykładzie na terenie cmentarza ruszyliśmy dalej.
2 – Stamirowice
Droga głównie prowadziła asfaltami, tak więc dość szybko znaleźliśmy się na miejscu. Kolejny postój również przy starym cmentarzu ewangelickim. Nieco dalej widać było kolejny tego typu cmentarz w sąsiedniej wsi – w Leosinie.
Stamirowice powstały około 1819 roku. Na początku XIX wieku składała się z 10 domów. W 1921 roku we wsi było 11 domów zamieszkiwanych przez 89 osób, w tym 64 wyznania ewangelickiego.
3 – Turbowice
W trakcie postoju w Stamirowicach organizatorzy opowiedzieli nam również o pobliskich Turbowicach. Miejscowość miała być na trasie naszej wycieczki, jednak ulewy utworzyły potężne rozlewiska na drodze dojazdowej i w efekcie opuściliśmy tą miejscowość. Niemniej warto wspomnieć, że Turbowice powstały początkowo jako folwark składający się z 2 domów i 7 mieszkańców. W 1921 roku były to już 22 domy i 142 mieszkańców w tym 100 ewangelików.
Po krótkiej opowieści ruszyliśmy dalej.
4 – Wierzchy
Tym razem zatrzymaliśmy się na skrzyżowaniu miejscowości, tuż obok sklepu spożywczego. Byliśmy pewnie niemałą atrakcją dla lokalnych mieszkańców wychodzących ze sklepu. W 1827 roku we wsi było już 20 domów i 179 mieszkańców. We wsi Wierzchy w 1921 roku było 35 domów, w których mieszkało 238 osób – wszyscy byli katolikami. W pobliskich Wierzchach Górnych było w tym czasie 13 domów, 99 mieszkańców z tego 11 ewangelików.
Po kilkuminutowym postoju wycieczka ruszyła dalej.
5 – Jeziorko
Jadąc dalej prowadzący wyprowadził nas w pole :). I to dosłownie w pole. Skręciliśmy nie w tą drogę i przedzieraliśmy się przez rżysko w kierunku w którym spodziewaliśmy się jakiejś ścieżki polnej. Udało się, a sam przejazd zapadł nam w pamięci. Pewnie nawet za kilka lat będziemy się dalej z tego śmiali :).. Było fajnie.
W Jeziorku postój był przy przydrożnej kapliczce. Okazało się, że to jedna z najstarszych wsi na terenie gminy Koluszki. Pierwsze wzmianki pochodzą z 1576 roku, a nazwa miejscowości pochodzi od istniejącego do dzisiaj stawu – „jeziorka” w centrum wsi. W 1921 roku wieś składała się z 44 domów zamieszkanych przez 306 osób. 76 osób było wyznania ewangelickiego.
Dość szybo ruszyliśmy do Erazmowa, ostatniego punktu naszej historycznej wycieczki.
6 – Erazmów
Tutaj po raz kolejny zatrzymaliśmy się przy cmentarzu ewangelickim. Wieś powstała około 1798 roku. W 1921 roku we wsi było 16 domów w których mieszkało 97 osób w tym 39 wyznania ewangelickiego. Cmentarzem przy którym się zatrzymaliśmy opiekuje się Stowarzyszenie „Historia Koluszek”. Widać jaką pracę włożono by doprowadzić teren cmentarza do obecnego stanu. Sami opiekunowie mówili o dziesiątkach wyciętych drzew. W obecnej chwili bez większych problemów można już wejść na jego teren.
Wcześniej o tym nie wspomnieliśmy, ale przed każdym cmentarzem znajduje się tablica informacyjna oznaczona nagłówkiem – „Muzeum w Przestrzeni”. Zawierają one sporo informacji dotyczących samych cmentarzy choć nie tylko. Jeżeli więc będziecie poruszać się po tym terenie, zainteresujcie się informacjami tam zawartymi.
7 – Lisowice – meta
Ostatnim punktem wycieczki był Erazmów, jednak sama wycieczka kończyła się w Lisowicach w pobliżu zbiornika wodnego. To tam było przewidziane ognisko połączone z pieczeniem kiełbasek. Po prawie godzinnym pobycie i pogaduchach ze znajomymi postanowiliśmy ruszyć do domu.
Powrót do Tomaszowa Mazowieckiego
Część naszej drogi powrotnej pokryła się z trasą wycieczki, jednak dość szybko odbiliśmy do Starego Redzenia. Korzystając z zabranych przez nas map staraliśmy się dojechać do Tomaszowa głównie lasami. Wcześniej jeżdżąc rowerami na trasie Tomaszów Mazowiecki – Koluszki korzystaliśmy z główniej drogi, dlatego alternatywa bardzo by nam się przydała. Tym bardziej, że tylko fragmenty głównej szosy są przystosowane do ruchu rowerowego.
Na zwykłe szosy wyjechaliśmy dopiero w Ujeździe, a tam mogliśmy korzystać już ze ścieżek rowerowych i ciągów pieszo-rowerowych. Może nie należą one do idealnych jednak, są odseparowane od drogi.
Nawiązując do ścieżek rowerowych w okolicach Tomaszowa Mazowieckiego, w najbliższym czasie planujemy wpis im poświęcony. Jeżeli macie wiec jakieś informacje dotyczące planowanych nowych ścieżek, lub remontów tych starych, dajcie nam znać.